جان پناه چیست و ضوابط اجرای آن

جان پناه در لغت به معنی پوشاندن و محافظت کردن است ، این کلمه از پاراپتو ایتالیایی آمده است (پارا "پوشش/محافظت" و پتو "سینه". بخشی از  ساختار انتهایی ساختمان را می توان با استفاده از مصالح مختلف در ابعاد استاندارد طراحی کرد.

به زبان ساده ، جان پناه یا برجستگی را می توان به عنوان یک دیوار کوتاه که در اطراف لبه سقف یا ایوان ساختمان ساخته شده است ، تعریف کرد.نرده ها و دست اندازها مترادف دیگر جان پناه هستند. طراحی معماری جان پناه یکی از مهمترین بخشهای طراحی مسکونی ، سایر سازه ها است. یک جان پناه مناسب نه تنها می تواند امنیت بیشتری را برای ساختمان به ارمغان بیاورد ، بلکه نمای ساختمانهای شهری را نیز زیباتر می کند.

برای طراحی و اجرای دیوار جان پناه های مختلف می توان از طرح ها ، اشکال ، اندازه ها و رنگ های مختلف استفاده کرد. جان پناه یکی از اجزای سازنده است. هنگامی که سقف ها برپا می شوند ، می توانند به سادگی توسط دیوارهای پیوسته شکل گرفته و سرپناهی ایجاد کنند ، یا می توانند به صورت عمودی در قالب سازه هایی مانند دیوارهای آتش یا دیوارهای شهر ایجاد شوند.

در ابتدا پناهگاه هایی برای جلوگیری از حملات نظامی ساخته شد ، اما امروزه به طور گسترده به عنوان محافظ راه آهن و موانع برای جلوگیری از حوادث مورد استفاده قرار می گیرد. جان پناه به اشتباه بنایی است که در لبه سقف یک ساختمان ساخته شده است. البته این دیوار نوعی جان پناه است ، اما جان پناه مخصوص سقف نیست این دیوار نه تنها از آجر ساخته شده بلکه از مواد مختلف نیز ساخته می شود.

جان پناه سازه‌ای است که وظیفه محافظت از جان ساکنان را دارد ولی اگر با مواد و طبق مراحل استاندارد اجرا  نشود می تواند خسارات مالی و جانی جبران ناپذیری را به وجود بیاورد. برای یاد گرفتن طریقه استفاده و معنی کامل تری از جان پناه تا انتهای این مقاله از اسمارت کو همراه باشید .

ویژگی های جان پناه

-ارتفاع جان پناه 1/20 متر است که بخشی از حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان محسوب می شود.
-در همه ساختمانها ، سقف جان پناه ، راه پله و تاسیسات ساختمان بخشی از ارتفاع سایه در نظر گرفته می شود.
جان پناه تراس ها ، بالکن ها و هر گونه برجستگی در کف ساختمان باید حداقل 1/20 متر از ارتفاع از طبقه نهایی ارتفاع داشته باشد.
-جان پناه ارتفاع سقف ساختمان بخشی از ارتفاع مجاز ساختمان است.
-پایه تعیین ارتفاع مجاز هر ساختمان فاصله از لایه کانال (کد صفر صفر) تا سقف ساختمان جان پناه است. جان پناه یک مصالح ساختمانی یا حصار است.
-اگر ارتفاع جان پناه بیشتر از 70 سانتی متر باشد ، سیم پیچ عمودی باید تا بالای جان پناه ادامه یابد و یک سیم پیچ افقی به ارتفاع 10 سانتی متر و دو میله فولادی افقی روی جان پناه نصب شود.

جان پناه علاوه بر ویزگی دارای معایبی نیز می باشد از جمله این معایب سقوط جان پناه بوده که بسیار خطرناک می باشد دلیل این سقوط گاهی زلزله می باشد در هنگام زلزله سقوط جان پناه به دلیل پهنای کم آن نسبت به اندازه استاندارد و استفاده از مواد و مصالح ساختمانی نامرغوب و عدم گیرش جان پناه به سقف شکل می گیرد اغلب جان پناه ها از شیشه یا فلز بوده که هنگام سقوط در زلزله بسیار خطر آفرین برای افراد در حال فرار می باشند

کاربرد جان پناه در ساختمان چیست؟

جان پناه وظیفه محافظت از ساختمان را به عهده دارد، اما امروزه برای زیبا سازی و بزرگ تر نشون دادن ساختمان نیز استفاده می کنند. جان پناه کاربرد های مهم دیگری نیز دارد که یکی از این کاربرد ها جلوگیری از نفوذ رطوبت به سقف و محافظت از سقف در برابر فرو ریختن یا آسیب باد را دارد. جان پناه هنگامی که باد زیاد به ساختمان می وزد، فشار را در لبه‌های سقف به طرز چشمگیری کاهش می‌دهد .در صورت نبود جان پناه در ساختمان در مواقع وزش باد گردبادی در لبه‌های سقف ایجاد می‌شود ،که این امر باعث شده فشار بسیار زیادی به سقف وارد شود و سقف سقوط کند .

شیشه جان پناه چیست؟

شیشه جان پناه به عنوان یکی  از سیستم های مدرن محافظ شفاف تمام شیشه ای به شمار می رود  که در جهت افزایش امنیت ، ایمنی و زیبایی در بالکن ها و تراس ها بسیار کاربردی می باشد . همچنین ویژگی  قابلیت  تلفیق و هماهنگی با سبک های مختلف معماری و ساخت یک سازه شیشه ای شفاف و یکدست این جان پناه  موجب محبوبیت بیشتر این سازه در بین مهندسین و ساختمان سازان شده است.  این شیشه با طرح هایی متنوع به دلیل استفاده از یراق آلات و اتصالات مقاوم و ضد فرسایش آلومینیومی استیل ایمنی بسیار بالایی دارد.

وجود  شیشه سکوریت و لمینت در شیشه جان پناه موجب به افزایش امنیت آن شده است. شیشه های استفاده شده در ساخت شیشه جان پناه از دو نوع شیشه ایمن سکوریت و شیشه ضد ضربه لمینت است که مقاومت بسیار بالایی در برابر تغییرات ناگهانی دمای اطراف دارد.

مزایای جان پناه شیشه ای

این دیواره های شیشه ای از مزیت هایی برخوردار می باشند که عبارت اند از :

• تامین امنیت جهت سهولت تردد
• سادگی و زیبایی در عین کارایی
• استفاده از مناظر طبیعی بدون ایجاد مزاحمت بصری
• هزینه مقرون به صرفه نسبت به انواع موجود در بازار
• توانایی تلفیق با سایر متریال ها اعم از ترموود ، بتن ، آجر و
• مقاومت بالا در برابر ضربات احتمالی و وزش باد
• قابل اجرا به صورت لمینت و نشکن برای حفظ امنیت

کاربردها و ویژگی‌های جان پناه شیشه‌ا‌ی

نرده و جان پناه دور ووید‌، راهروها‌، بالکن‌، روف گاردن و …
اجرای پارتیشن ‌های تمام شیشه ‌ای
اجرای حصار اطراف استخر و آب نما
اجرای سیستم traffic control و صف انتظار در مراکز تجاری و بانک ‌ها
نصب سریع و آسان و بدون نیاز به تخریب‌، جوشکاری‌، آهن کشی و …
قابلیت  نورپردازی درون شیشه در برخی از مدل ها

برخورداری از تنوع بالا در رنگ متناسب با کاربری ها و فضاسازی‌های مختلف
برخورداری از مقاومت بسیار بالا در برابر حرارت‌، نور آفتاب و رطوبت بالا
هزینه نگهداری بسیار پایین

امروزه کاربرد  واهمیت استفاده جان پناه بسیار بیش از پیش شده است.

به عنوان یک متریال دیگر در نمای خارجی ساختمان همچنین کاربرد جان پناه ، ارزشمند می باشند .

انواع جان پناه شیشه‌ ای

جان ‌پناه شیشه ‌ای، با توجه به جایی که استفاده می شود  و طبق سلیقه کارفرمایان به دو شکل با فریم و بدون فریم می‌ تواند طراحی و تولید گردد. در نوع با فریم، از یراق‌آلات مربوط به شیشه سکوریت، شامل فریم و بست‌ های موردنیاز بهره برداری می گردد. در نوع بدون فریم، با توجه به حذف الحاقات، زیبایی بصری بیشتری را می توان مشاهده نمود.ما در این مقاله از سایت اسمارت کو موضوع جان پناه را مورد بررسی قرار دادیم.

مراحل ساخت و اجرای جان پناه :

اجرای جان پناه در ادامه ی کار دیوارچینی و پیش از اجرای نما انجام می‌شود. پس از ساخت سقف ، یک دیوار جان پناه به ضخامت 10-20 سانتی متر بر اساس سقف (در اطراف سقف) طبق اصل صحیح دیوار چینی بسازید. پس از دیوار چینی ، می توان یک پایه (درب) روی آن گذاشت. پایه را می توان از آجر ، بتن و غیره ساخت. برای این کار ابتدا لباس کار بپوشید ، تجهیزات و ابزار ایمنی مورد نیاز را بردارید و تمام اصول ایمنی را رعایت کنید و مراحل زیر را انجام دهید.

- پیاده سازی:

پس از ساختن ملات ، آن را به محل اجرا می بریم ، ملات مورد نیاز را در محل تعیین شده در کارگاه می ریزیم و با یک کاردک روی آن قرار می دهیم. اولین آجر دیوار را در موقعیت مناسب قرار داده و سطح آن را با سطح صاف یکسان کنید و سپس بنای ساختمان را در امتداد آجرهای نصب شده قرار دهید. از متر برای اتصال آجرهای نصب شده به طرف کارگاه یا خط زمین کارگاه و ... استفاده کنید تا آنها را موازی با طرف کارگاه و با فاصله یکسان از دیوار قرار دهید. علاوه بر این ، طبق برنامه کاری ، آجرها را در انتهای دیوار در جای خود قرار داده و با رعایت فاصله 114 سانتی متری آنها را تراز کرده ایم.

سپس مراحل حذف بالا و پایین را روی آجر دوم با دقت بیشتری انجام دادیم. با استفاده از شمش و سطح روح ، آجرهای شروع و پایان را تراز می کنیم. طبق برنامه کاری ، آجرهای رج اول را قرار دادیم ، آنها را بین اولین و آخرین آجرها قرار دادیم و اولین رج را در کارگاه خود با یک کاردک ملات قرار دادیم. با استفاده از شمش ردیف دوم ملات را روی کار آغشته کنید.

برای تنظیم ضخامت ملات به یک سانتی متر می توان از شمش ملات استفاده کرد.پس از قرار دادن الگوهای سه بعدی ابتدا و انتها ، آنها را به صورت عمودی توسط خطوط افقی یا شاقول تنظیم می کنیم و سپس از اسپاتول برای ملات زدن رج سوم در اصل استفاده می کنیم. ما روند آجر کاری را با رعایت اصل حداکثر 10 خط ادامه می دهیم. توجه داشته باشید که ارتباط بین راجاهای فردی مانند رج اول است و حتی راج ها نیز مانند رج دوم هستند. ما بسیار مراقب هستیم تا شمش های باز و بسته را از دیوار جدا کنیم.

ب) سیمان صیقلی و اندودکاری ماسه به منظور ایزولاسیون جان پناه:

ما مخلوط ماسه و سیمان مورد نیاز را به صورت اصولی تهیه می کنیم. درجه سیمان 300 کیلوگرم در متر مکعب ملات است. نسبت حجم ملات 3 به 1 است (3 پیمانه ماسه شسته شده و 1 پیمانه سیمان). از اسپاتول ساختمانی و ملاقه برای اسپری کردن اولین لایه کرم در سمت راست دیوار استفاده کردیم. (پاشیدن ملات سیمان روی دیوار ، اسپرس نامیده می شود).

ج) نصب قرنیز دیوار دست انداز

ملات را با کمچه روی دیوار بریزید.با رعایت آب چکان یک سنگ پایه قرنیز  5 سانتی متری روی ملات بریزید و با تخماق بزنید تا در ملات جا بیفتد. در این مرحله ، ما نباید کنترل تراز شیب های عمودی و افقی را فراموش کنیم. ما اطراف کار را تمیز می کنیم و رنگ اضافی را جمع آوری می کنیم. پس از استفاده از روش دیوار چینی برای ایجاد برجستگی ، نمای ساختمان اجرا می شود. در مرحله نازک کاری ، پس از اتمام سقف ، سیمان‌کاری را روی آن انجام دهید و روی سیمان‌کاری، عایق رطوبتی اجرا می‌شود و روی عایق هم یک لایه موزاییک یا هر نوع دیگری در لایه عایق کف برای محافظت از مانع رطوبت قرار می گیرد.

جان پناه در چه مکان هایی مورد استفاده قرار می گیرند ؟

امروزه ورزشگاه های زیادی برای تماشای بازی های گروهی مانند فوتبال و والیبال و.... وجود دارد ، در این ورزشگاه ها افراد علاقه مند به ورزش رفته و به بازی تماشا می کنند. این ورزشگاه ها را با ظریفت های مشخصی می سازند ، برای نظم بخشیدن و افت نکردن ظرفیت ورزشگاه از جان پناه استفاده می کنند. در ورزشگاه ها جان پناه بسیار با اهمیت و ضروری بوده است ،در حال حاضر کشور پر از ساختمان هایی است که از تاریخ ساخت آن زیاد می گذرد. این ساختمان ها فاقد آسانسور می باشد برای نصب آسانسور در این ساختمان ها می بایست حتما از جان پناه استفاده کنید.

توصیه می شود از انواع جان پناه شیشه‌ای و فلزی که جای کم‌تری را می گیرند استفاده کنید . در برخی موارد برای ساخت برج های بلند مسکونی برای اینکه دلگیر و تاریک نباشند بین راهرو ها و با بین واحد ها از جان پناه شیشه ای یا فلزی استفاده می کنند ، تا نور از این ها رد شده و برج از حالت یک نواخت در آید علاوه بر این جان پناه نیز از سقوط افراد جلوگیری نیز می کند .

گاهی هم در برج‌ها از پنجره‌هایی استفاده می‌شود که تمام ارتفاع دیوار را پوشانده است لذا برای محافظت بیشتر از جان افراد در پشت پنجره، جان پناهی از جنس فلز یا کابل اجرا می‌شود. معمولا در مکان هایی که دارای ارتفاع‌های طبیعی زیاد می باشند برای محافظت کردن از جان افرادی که در آن جا رفت و آمد می کنند از جان پناه استفاده می شود. برای مثال می شود به اختلاف ارتفاع‌های طبیعی می‌تواند به پرتگاه‌ها، صخره‌هایی که گردشگری در آن‌ها زیاد است، سواحل صخره‌ای و پرتگاه‌دار و … اشاره کرد.

کلام آخر

جان پناه ، دست انداز یا نرده هر سه عبارت مورد استفاده برای ساختار هستند. جان پناه از مواد مختلفی مانند آجر ، بتن ، شیشه ایمنی ، فلز ، کابل و ... استفاده می کند.  بخش 4 قانون ساختمان ملی ارتفاع استاندارد سقف ، بالکن ، پله و غیره جان پناه را تعیین می کند. جان پناه ساختاری است که ماموریت آن حفاظت از زندگی ساکنان است ، اما اگر مطابق روشها و مواد استاندارد اجرا نشود ، خسارات جبران ناپذیر اقتصادی و پرسنلی را در پی خواهد داشت.