مراحل ساخت و اجرای جان پناه چیست؟

یکی از مهم ترین و محافظ ترین قطعات در ساخت و ساز ساختمان جان پناه است. این قسمت جزء لاینفک ساخت محسوب می شود و عدم ساخت به معنای غیر استاندارد بودن ساختمان است. با این مقاله از اسمارت کو در ارتباط باشید.

جان پناه یا دست انداز (parapet):

جان پناه در لغت به معنای پوشاندن و محافظت است، این کلمه از واژه ایتالیایی پاراپتو ("پوشاندن/محافظت کردن" و پتو به معنای "سینه") گرفته شده است. اندازه های استاندارد و در مناطقی که جان افراد در خطر است ، به صورت دیوار کشیده شده است.

پناهگاه را می توان به سادگی با ادامه دیوارها ایجاد کرد یا می توان آنها را به صورت عمودی به شکل سازه هایی مانند دیوار شکل داد. به عبارت ساده تر، جان پناه یا دست انداز را می توان به عنوان دیوار کوتاهی که در اطراف سقف یک ساختمان یا لبه یک ایوان ساخته شده است تعریف کرد.

هندریل و غده مترادف دیگر جان پناه هستند. (البته به دلیل استفاده از عبارت جان پناه در بند چهارم مقررات ملی ساختمان، این اصطلاح بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.) طراحی ساختمان جان پناه یکی از بخش های مهم در طراحی مسکن و سایر سازه ها می باشد. جان پناه مناسب باعث زیباتر شدن نمای ساختمان های شهری و همچنین ایجاد ایمنی بیشتر در ساختمان می شود.

در ابتدا، سنگرها برای محافظت در برابر حملات نظامی ساخته شدند، اما امروزه به طور گسترده ای به عنوان محافظ ریل و موانع برای جلوگیری از حوادث استفاده می شوند. جان پناه به اشتباه به دیواری گفته می شود که بر روی لبه سقف ساختمان ساخته شده است. البته این دیوار یک نوع جان پناه است، اما جان پناه مختص سقف نیست و نه تنها از آجر و بنایی ساخته شده است، بلکه می توان از مواد مختلفی برای ساخت آن استفاده کرد.

جنسیت جان پناه:

در ساخت آن از مصالح محکم و بادوام مانند آجر مرغوب، بتن، شیشه، فلز، کابل، ملات سیمان و ماسه استفاده شده است. زیرا دیوار جان پناه باید بتواند در برابر بادهای جانبی مقاومت کند. ظرافت و طراحی شیک به ویژه در پروژه های بزرگ بسیار مهم است، در این مورد یکی از الزاماتی که می توان ترجیح داد نرده های شیشه ای است.

ویژگی های جان پناه 

- ارتفاع جان ‌پناه 1/20 متر بوده و جزء حداکثر ارتفاع مجاز ساختمان محسوب می شود.
- سقف جان پناه، راه پله و تاسیسات ساختمان در کلیه ساختمان ها جزء ارتفاع سایه بان در نظر گرفته می شود.
- ارتفاع جان پناه سقف ساختمان جزء ارتفاع مجاز ساختمان می باشد.
- مبنای تعیین ارتفاع مجاز هر ساختمان، فاصله تراز انتقال (کد صفر) تا سقف جان پناه ساختمان می باشد. جان پناه یک مصالح ساختمانی یا حصار است.
- اگر ارتفاع جان پناه بیشتر از 70 سانتی متر باشد، کلاف های عمودی باید تا بالای جان پناه ادامه داشته باشند و یک کلاف افقی با دو آرماتور افقی به ارتفاع 10 سانتی متر روی جان پناه نصب شود.

مراحل ساخت و اجرای جان پناه:

جان پناه بعد از دیوارچینی و قبل از ساخت نما انجام می شود. پس از ساخت سقف، طبق اصول صحیح دیوار چینی، دیوار جان پناه به ضخامت 10 تا 20 سانتی متر بر روی پشت بام (اطراف سقف) ساخته می شود. بعد از دیوار چینی می توان پایه (کاور) روی آن کشید. آجر پایه، بتن و غیره می شود انجامش داد. برای این کار ابتدا لباس کار بپوشید، وسایل و ابزار ایمنی لازم را بردارید و تمام اصول ایمنی را رعایت کنید، مراحل زیر را دنبال کنید.

- اجرای کار:

پس از ساخت ملات آن را به محل اجرا برده و ملات مورد نظر را در محل تعیین شده در کارگاه ریخته و با کفگیر پهن می کنیم. آجر اول را در جای مناسب قرار دهید و سطح را با یک سطح متقاطع تراز کنید و دیوار ساختمان را در امتداد آجر نصب شده قرار دهید. با استفاده از متر می توانید آجر نصب شده را با یکی از اضلاع کارگاه یا میز کف کارگاه و ... فیکس کنید. به طوری که با یکی از اضلاع کارگاه موازی و به همان اندازه از دیوار فاصله داشته باشد. علاوه بر این طبق طرح تجاری آجر را در انتهای دیوار قرار می دهیم و با رعایت فاصله 114 سانتی متری آن را تراز می کنیم.

سپس برچیدن آجر دوم را با دقت بیشتری انجام می دهیم. با استفاده از شمش و تراز، آجرهای شروع و انتهایی را با هم تراز می کنیم. طبق طرح تجاری، آجرهای رج اول را در جای خود قرار می دهیم و بین خشت اول و آخر طناب می بافیم و رج اول را با کاردک هاون در کارگاه خود پهن می کنیم. ملات رج دوم را با استفاده از شمش روی کار پخش کنید. برای تنظیم ضخامت ملات تا یک سانتی متر می توان از قطعات ملات استفاده کرد.

بعد از چیدن ابتدا و انتهای کار با ترازو یا شاقول آن را در سطح عمودی تنظیم می کنیم و سپس ملات رج سوم خود را به کمک کاردک به صورت اصولی پهن می کنیم. روند آجر کاری را با رعایت اصول تا 10 ردیف ادامه می دهیم. به یاد داشته باشید که پیوند بین رجاهای یک فرد مانند رج اول است و حتی رجاها نیز مانند رج دوم هستند. با دقت و توجه زیاد، شمشه های شروع و پایانی را از دیوار جدا می کنیم.

ب) پرداخت سیمان و پوشش شن و ماسه برای عایق جان پناه:

مخلوط ماسه و سیمان لازم را به صورت اصولی تهیه می کنیم. عیار سیمان 300 کیلوگرم در هر متر مکعب ملات است. نسبت حجمی ملات 3 به 1 (3 پیمانه ماسه شسته و 1 پیمانه سیمان) می باشد. کُرُم اول را با کفگیر ساختمانی و ملاقه سمت راست دیوار می پاشیم. (به ملات ماسه سیمانی که روی بدنه دیوار می پاشند اسپرس می گویند).

ج) نصب قرنیز دیوار دست انداز

ملات را با استفاده از کاردک روی دیوار بریزید. با مشاهده قطره چکان، سنگ پایه 5 سانتی متری را روی هاون بریزید و با تخماق  هم بزنید تا داخل هاون جا بیفتد. در این مرحله نباید فراموش کنیم که هم ترازی جهت طولی و شیب عرضی را بررسی کنیم. اطراف کار را تمیز می کنیم و روکش های اضافی را جمع آوری می کنیم، پس از ساخت دست انداز به روش دیوار چینی، نمای ساختمان ساخته می شود و پس از اتمام سقف در مرحله نازک کاری، سیمان کاری روی آن انجام می شود و عایق رطوبتی انجام می شود. بر روی سیمان اعمال می شود و برای محافظت از لایه عایق رطوبت، یک لایه موزاییک یا کف دیگر روی عایق گذاشته می شود.

مکان های جان پناه:

علاقه روزافزون مردم به تماشای بازی های گروهی مانند فوتبال، والیبال و سوارکاری، سرمایه داران را وادار به ساخت استادیوم های بزرگتر کرده است. این افزایش ظرفیت معمولا به صورت عمودی انجام می شود تا از افت کیفیت جلوگیری شود. جان پناه ها نقش کلیدی دارند و در این مکان ها استفاده می شوند. کاربرد جان پناه از مصالحی غیر از آجر و بتن نیز برای نصب آسانسور در ساختمان های کوچک و قدیمی مورد نیاز است. در این موارد استفاده از انواع شیشه و فلز جان پناه که فضای کمتری را اشغال می کند افزایش می یابد.

امروزه با متداول شدن ساخت مجتمع های مسکونی بزرگ و برج های مرتفع و دروازه های بزرگ چند طبقه، محلی برای عبور نور بین واحدها در نظر گرفته شده و در این مکان ها از جان پناه برای جلوگیری از سقوط افراد از شیشه یا فلز جان پناه استفاده می شود. همچنین برای پله های اضطراری در برج ها و راهروها استفاده می شود. شاید متوجه شده باشید که برخی از برج ها از پنجره هایی استفاده می کنند که تمام ارتفاع دیوار را می پوشانند، بنابراین از فلز یا کابل جان پناه برای محافظت بیشتر از جان افراد پشت پنجره ساخته شده اند.

جان پناه (هندریل) شیشه ای چیست؟

یکی از محصولات جدید و فعلی مورد استفاده در نرده و حفاظ شیشه ای جان پناه می باشد. استفاده از نرده های شیشه ای در پروژه ها به نرده های سنتی و فلزی ارجحیت دارد، بجز ظاهر شیک، امنیت بالا، طراحی و اجرای آسان، نظافت آسان شیشه، نصب سریع بدون هیچ گونه تخریب و استحکام و دوام بالا. این نوع (نرده) دارای طرح های بسیار متنوعی می باشد و امکان استفاده از انواع شیشه ایمنی و بست، لمینت و پیچ دار وجود دارد.

با پیشرفت در تولید شیشه های قوی تر و شفاف تر، استفاده از این ماده در ساخت نرده و حفاظ ساختمان افزایش یافته است. از طرفی استحکام جان پناه شیشه ای با گذشت زمان تغییر نمی کند و کیفیت خود را از دست نمی دهد زیرا اتصالات آن از فلزات ضد زنگ و فولاد ضد زنگ و آلومینیوم می باشد. کاربرد اصلی محافظ شیشه ایجاد ایمنی بیشتر می باشد.با توجه به مساحت محل کار و ارتفاع مورد نیاز، جان پناه شیشه ای از نظر ایمنی و زیبایی به سه سیستم شیشه ای تقسیم می شود:

1- جان پناه شیشه ای فیکس پوینت
2- جان پناه شیشه ای اکسپوز
3- جان پناه شیشه ای اسپیگات

انواع جان پناه شیشه :

برای ساخت این محصول از دو شیشه لمینت حدود 8 میلی متر یا بیشتر استفاده شده است که مقاومت بسیار خوبی در برابر تغییرات ناگهانی دمای محیط دارد و از طرفی وزن زیادی را در برابر فشارهای سازه خارجی تحمل می کند. با توجه به محل قرارگیری شیشه و سفارش مشتری می توان آن را با فریم و بدون قاب طراحی و تولید کرد. در نوع فریم از یراق آلات شیشه سکوریت شامل فریم و بسته های لازم استفاده می شود.

به لطف مونتاژ سریع و بدون نیاز به تخریب، اتو و جوش مخصوص و همچنین مقاومت و دوام بسیار خوب در برابر نور خورشید، رطوبت و گرما زیاد، به راحتی در ذهن معماران جای مناسبی پیدا کرده است. هزینه نگهداری نرده های شیشه ای بسیار کم است. استیل و شیشه بهترین مواد برای مصارف خانگی هستند زیرا به راحتی تمیز می شوند.

از طرفی از آنجایی که اتصالات از فلزات ضد زنگ و فولاد ضد زنگ و آلومینیوم ساخته شده است، استحکام جان پناه شیشه ای در طول زمان تغییر نمی کند و کیفیت خود را از دست نمی دهد. حصار شیشه ای جان پناه یکی از مهم ترین قوانین آتش نشانی است.

جان پناه شیشه ای در طرح ها و رنگ های بسیار متنوع، مقاوم در برابر گرما، نور خورشید و رطوبت بالا در راهروها، لبه های بالکن، روف گاردن، اطراف استخر و اسکله، نرده، نرده داخلی، صف انتظار، مجتمع های تجاری و اداری و بانک ها، ارتفاعات ، در کنار فضای سبز شهری از پشت بام ها در تراس ها، جاذبه های گردشگری و وید استفاده می شود که در برابر مقاومت بسیار مقاوم هستند. نصب جان پناه شیشه ای بسیار سریع و آسان است و نیازی به تخریب ندارد.

- جان پناه از جنس شیشه سکوریت

برای ساخت سرپناه های شیشه ای استفاده از شیشه های مقاوم ضروری است. شیشه سکوریت یکی از بهترین شیشه های مورد استفاده در ساخت سرپناه شیشه ای است. شیشه سکوریت علاوه بر شفاف بودن، از نظر استحکام نیز بسیار مستحکم است و از این نوع شیشه ها به دلیل استحکام بالا و ایمنی بالا در ساخت کانکس ها استفاده می شود.

شیشه سکوریت از ترمیم شیشه های معمولی به دست می آید. فرآیند سخت شدن شیشه مقاومت در برابر ضربه را افزایش می دهد. علاوه بر این، مقاومت مکانیکی و حرارتی شیشه سکوریت با انجام فرآیند های مورد نظر افزایش می یابد. این فرآیندها باعث می شود که هنگام تصادف و شکستن شیشه، ضربه ای به شیشه وارد شود.

- شیشه لمینت

یکی دیگر از شیشه های ایمن و بادوام، شیشه های لمینت است که در صنعت ساختمان استفاده می شود. این شیشه نسبت به شیشه سکوریت دوام بیشتری دارد. شیشه لمینت را شیشه تار عنکبوت نیز می نامند زیرا در صورت شکستن تار عنکبوت ایجاد می کند.هنگام ضربه و شکستن، یکپارچگی شیشه حفظ می شود و ساختار آن دست نخورده باقی می ماند. هنگام ضربه، قطعات شیشه به لایه تالک پلیمری میانی می‌چسبند و تهدیدی برای زندگی نیستند.

کاربرد جان پناه شیشه ای:

- لبه های پاسیو، لبه پشت بام، تراس، بالکن، دوربرگردان، راهروها، بالکن، روف گاردن و….
- قابل اجرا در تمامی پارتیشن های شیشه ای، اطراف استخر و روی نرده اسکله.
- سیستم کنترل تردد و اپلیکیشن صف انتظار در مراکز تجاری و بانک ها

کلام آخر

جان پناه های مختلف را می توان با طرح ها، شکل ها، اندازه ها و رنگ های مختلف طراحی و اجرا کرد. هنگامی که یک سقف برپا می شود، می توان به سادگی با ادامه دیوارها یک سرپناه ایجاد کرد .برای اطلاعات بیشتر با همکاران اسمارت کو در ارتباط باشید.